Formy pisemne na egzaminie ósmoklasisty 2024. Z tego trzeba się przygotować. Nie tylko rozprawka, czy zaproszenie

Na egzaminie ósmoklasisty uczniowie są zobowiązani do napisania krótkich i długich wypowiedzi. Oznacza to, że muszą posiąść umiejętność konstruowania tekstów różniących się długością i celem. Dlatego dzielimy je na:

• krótkie teksty użytkowe,
• wypracowanie.

Do najważniejszych form pisemnych, które mogą pojawić się na egzaminie, należą:

• Zaproszenie: tekst, który informuje o wydarzeniu i zachęca do udziału w nim.
• Notatka: krótka forma pisemna zawierająca istotne informacje.
• Ogłoszenie: tekst użytkowy, informujący o okazjach, sprzedaży itd.
• Opowiadanie: twórcza forma, w ramach której można wpleść dialogi i różnorodne wydarzenia.
• Rozprawka: strukturalna wypowiedź, wymagająca umiejętności argumentacji i prezentacji własnych poglądów.

Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego składa się z różnorodnych zadań, w tym także z pisemnych wypowiedzi. Rozprawka i opowiadanie to dwie główne formy, które często stawiane są przed uczniami jako wybór. Warto jednak pamiętać, że zadania te wymagają odnoszenia się do innych tekstów, takich jak lektury, opowiadania czy fragmenty książek.

Przygotowanie do pisania rozprawki czy opowiadania wymaga zrozumienia struktury i celów tych form pisemnych. Rozprawka to tekst, w którym autor prezentuje argumenty i przekonuje czytelnika do swojego punktu widzenia.

Natomiast opowiadanie to narracja, która może być zarówno twórcza, jak i odtwórcza, zależnie od treści zadanego tekstu źródłowego. W mini poradniku, „Jak napisać opowiadanie”Magdalena Konczal wyjaśnia:

• Opowiadanie twórcze – to osoba pisząca sama wymyśla akcję, fabułę i bohaterów. W przypadku opowiadania twórczego można mieć podany temat, na przykład: moje wakacje czy niespodziewane spotkanie w parku. Bazuje się jednak przede wszystkim na własnej wyobraźni i kreatywności.
• Opowiadanie odtwórcze – w tym przypadku autor musi opierać się głównie na jakimś utworze (filmie, książce itd.). Przykłady opowiadania odtwórczego to: zabicie Aliny przez Balladynę czy pierwsza przygoda Bilbo Bagginsa.

Teksty użytkowe to krótsze formy wypowiedzi pisemnej, które uczniowie poznają w szkole podstawowej. Umiejętność przygotowania takiego rodzaju tekstu została wymienia w szczegółowych wymaganiach egzaminacyjnych przez CKE w podpunkcie „Mówienie i pisanie”. Według wymagań, oprócz rozprawki i opowiadania z dialogiem, uczeń tworzy spójne wypowiedzi w formie:

• zaproszenia - najważniejsze to, pamiętać o zachowaniu zasady tzw. pięciu pytań: kto zaprasza, kogo zaprasza, na co zaprasza, kiedy się odbywa, gdzie się odbywa.
• ogłoszenia - poprawnie skonstruowane ogłoszenie nie powinno budzić wątpliwości typu: ale gdzie jest ta praca? Nie podali ile kosztuje ten rower? Kiedy zginął ten pies? Jak wygląda ta sukienka? Od kiedy wolne jest mieszkanie? Kogo mam powiadomić?
• opisu postaci, przedmiotu, krajobrazu, czy prostej notatki - Zamiast odrębnego zadania polegającego na stworzeniu charakterystyki postaci należy spodziewać się raczej oceniania tej umiejętnoci w wypracowaniu, gdzie – w zależności od tematu pracy – prawdopodobnie będzie potrzebne scharakteryzowanie, opisanie lub porównanie różnych postaci np. z lektur.